Mleko i produkty mleczne mają niski potencjał próchnicotwórczy i uznawane są za kariostatyczne. Wykazano ich działanie ochronne wobec próchnicy w badaniach na szczurach oraz in vitro i in situ. Analizy żywieniowe u ludzi potwierdzają także korzystne oddziaływanie konsumpcji mleka i produktów mlecznych. Mechanizm ich działania jest wieloraki i wynika ze złożonego składu chemicznego. Kazeiny i peptydy zmniejszają adhezję bakterii próchnicotwórczych i obniżają aktywność bakteryjnych glukozylotransferaz, powodując zmniejszenie biomasy i kwasotwórczości płytki oraz powstawanie nierozpuszczalnych polisacharydów bakteryjnych. Wolniejsza fermentacja laktozy niż sacharozy nie obniża pH płytki do poziomu krytycznego dla demineralizacji. Wysoka zawartość wapnia i fosforanów w mleku i jego produktach działa ochronnie wobec ataku kwasów poprzez przesycenie płytki i śliny jonami wapnia i fosforanowymi sprzyjającymi remineralizacji. Przeciwpróchnicowe działanie zawartej w mleku kazeiny wykorzystano, opracowując bioaktywny kompleks zawierający fosfopeptydy kazeiny (CPP) i amorficzny fosforan wapnia (ACP) wykorzystywany do kontroli próchnicy. Jednakże wykazano, że konsumpcja słodzonego mleka i produktów mlecznych powoduje pewien wzrost ryzyka próchnicy.